‘Onbegrepen gedrag’
Er is een nieuwe term bedacht: ‘onbegrepen gedrag’. Een zaligmakend alternatief voor ‘verward persoon’. Om niet iedereen over één kam te scheren en de focus te leggen op het gedrag in plaats van de persoon, aldus het Trimbos-Instituut. Met andere woorden: een verbloeming voor mensen die een gevaar vormen voor hun omgeving. Met die kleine verandering wordt de verantwoordelijkheid verschoven. Het probleem ligt blijkbaar niet bij de verwarde persoon, maar bij de samenleving die hem niet begrijpt.
Hier wat voorbeelden van wat ‘onbegrepen gedrag’ in de praktijk betekent: mensen die in een kinderrijke buurt met messen en pistolen zwaaien. Mensen die herhaaldelijk brand stichten. Mensen die hun buren bespugen en met de dood bedreigen. Kinderen noemen deze ‘mensen met onbegrepen gedrag’ in dezelfde adem met Candyman, Freddy Krueger en de Bulleman. Omwonenden slapen met één oog open en zijn altijd alert. In plaats van duidelijk te erkennen dat dit soort personen een gevaar zijn, mogen we het doen met zo’n vergoelijkende term en de boodschap dat we vooral in gesprek moeten blijven met elkaar.
Als iemand ‘onbegrepen gedrag’ vertoont, dan is het kennelijk de taak van de mensen in zijn omgeving om hem beter te begrijpen. De slachtoffers worden verantwoordelijk gemaakt voor de dreiging waar ze onder leven. Maar begrip houdt geen messenaanval tegen. Begrip dooft geen brand en begrip beschermt geen kinderen. Dit zijn geen mensen die alleen maar ‘niet goed worden begrepen’. Dit zijn mensen die een direct risico vormen voor anderen. Dat zou veel eerder erkend moeten worden. Hulpverleners en instanties zouden eerder moeten inzien dat er soms een demoon in het lichaam huist, die zich niet vrijwillig, maar alleen met gedwongen langdurige hulp laat verjagen. Niet met halve maatregelen, zoals iemand om de zoveel tijd langssturen om te vragen hoe het gaat. De focus zou niet moeten liggen op begrip en ‘samen blijven werken voor een oplossing’, maar op bescherming. Op een pro-actieve, in plaats van een afwachtende houding. Als zo’n ‘onbegrepen persoon’ op alle mogelijke manieren schreeuwt om aandacht, geef het hem dan. Haal hem uit de omgeving waar hij in zit en neem hem voor minstens twee jaar gedwongen op als er sprake is van een ‘dubbele diagnose’. Als er te weinig aangifte wordt gedaan voor daadkracht, zegt dat ook iets over de angst voor represailles die heerst.
In de wereld van euthanasie mag iemand niet zelf beslissen als die niet ‘wilsbekwaam’ is, oftewel niet in staat om de gevolgen van zijn beslissingen te overzien en geen weloverwogen keuzes kan maken. Klinkt bekend. Als we toch termen uit de lucht gaan trekken om ons achter te verschuilen, kunnen we dit ook meenemen. Dan komen we op het gloednieuwe label ‘onbegrepen wilsonbekwaam gedrag’. Daarmee is de conclusie en tegelijk de oplossing ineens een stuk helderder. Zo’n persoon kan hier niet zelf over beslissen, en de keuze voor opname ligt niet bij hem.
Als zo’n persoon er zelf niet voor kiest om hulp te ontvangen, is hij nu vrij om de lat van zijn daden, gevoed door zijn (psychische) toestand, elke keer wat hoger te leggen. Zonder dat er consequenties aan hangen. Totdat… We gunnen het ze allemaal om hun leven op de rit te krijgen. Maar als iemand vrij met messen en pistolen kan zwaaien, branden kan stichten en mensen onbeperkt met de dood kan bedreigen, dan is er geen sprake van ‘onbegrepen gedrag’. Dan is er sprake van een probleem waar niets aan wordt gedaan. De tijd zal wederom uit moeten wijzen of een gedragsaanwijzing de oplossing biedt.
Laden ...