Een nieuwe koers voor de Nederlandse politiek
Mona Keijzer en ‘noaberschap’
Op de eerste dag van september van dit jaar veroorzaakte het nieuws dat Mona Keijzer door de BoerBurgerBeweging (BBB) naar voren werd geschoven als premierskandidaat een golf van opwinding en verbazing in heel Nederland. Na een lidmaatschap van 34 jaar bij het CDA besloot de voormalig Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat de overstap te maken naar de partij van Caroline van der Plas. Een actiepunt dat hoog op Keijzers agenda staat betreft het doorbreken van het ‘misplaatste dedain’ dat heerst binnen de muren van de politieke en bestuurlijke bovenlaag. ,,De kloof tussen politici en de Nederlandse dorpsbewoners is diep”, zegt de Volendamse vastberaden. ,,Vanuit Den Haag wordt er neergekeken op mensen die vasthouden aan sociaal-conservatieve waarden – mensen die het fundament van onze samenleving vormen, mensen die ik mijn vrienden en familie mag noemen. Het is nu tijd om het denken in termen van systemen achter ons te laten en de problemen aan te pakken vanuit een menselijk perspectief.’
Door: Kevin Mooijer
Op woensdag 22 november 2023 staan de Tweede Kamerverkiezingen op de agenda. Voor de vierde keer in haar politieke carrière – eerder drie keer onder de vlag van het CDA en nu namens de BBB – stelt Mona Keijzer (55) zich verkiesbaar als kandidaat. En mocht de BBB toetreden tot de coalitie, dan kan Keijzer rekenen op een plek in het kabinet. Terwijl de dag van de verkiezingen nadert, maakt de politica zich op voor een weerbarstige campagneperiode. ,,Zoals altijd zullen de handschoenen uitgaan tijdens het campagnevoeren, maar, zoals we bij de BBB zeggen: ‘Ze krijgen mij de pis niet lauw’”, zegt Keijzer met een zelfverzekerde glimlach op haar gezicht. Hoewel de overstap naar de BBB aanvankelijk voor de hand leek te liggen, zorgde deze beslissing tegelijkertijd voor veel gefronste wenkbrauwen. ,,Het beëindigen van 34 jaar lidmaatschap is een besluit dat ik niet lichtvaardig nam”, blikt ze terug. ,,Ik heb het besluit zowel met mijn hart als hoofd genomen.”
Essaywedstrijd
Na haar ontslag uit het kabinet in september 2021, als gevolg van het publiekelijk bekritiseren op het toenmalige coronabeleid en coronatoegangsbewijs van de overheid, zocht Keijzer naar rust. ,,Ik nam afstand van de politiek en was vastberaden om niet meer terug te keren, maar de interesse en frustraties bleven broeien. Ik bleef geboeid door talkshows en krantenartikelen over politieke zaken. Telkens wanneer mijn overtuigingen afweken van het heersende beleid – en dat gebeurde vaker wel dan niet – vroeg mijn familie mij wanneer ik mijn visies op papier zou zetten. Dat idee nestelde zich langzaam maar zeker in mijn gedachten.”
‘‘Dit stond haaks op de plannen die ze hadden voorgespiegeld. Ik houd van doen wat je zegt”
Toen de kans zich voordeed om deel te nemen aan de essaywedstrijd met als onderwerp ‘Waarom het beleid in Nederland (bijna) altijd faalt’, greep Keijzer deze met beide handen aan. Ze wist de jury van ‘De Nieuwe Denktank’ te overtuigen, het essay werd bekroond. ,,Mijn essay is niet slechts een betoog over de fouten die worden gemaakt, maar ook over de redenen waarom ze zich voordoen, én hoe we de situatie kunnen verbeteren. Ik ben ervan overtuigd dat de heersende gedachte in Den Haag, namelijk dat de overheid met wetten en regels de maatschappij kan sturen, niet werkt. In mijn essay ondersteun ik deze stelling met actuele voorbeelden en reik ik mogelijke oplossingen aan.”
Politiek vuur
Het schrijven en spreken over politieke vraagstukken deed haar passie herleven. ,,Zonder de intentie om actief terug te keren op het politieke toneel, was ik achter de schermen bij het CDA weer betrokken”, onthult Keijzer. ,,Het deed me pijn om te zien dat mijn partij bergafwaarts ging. Als adviseur probeerde ik de partijleden te ondersteunen bij hun plannen om te verjongen en te vernieuwen. Dat de partij als nieuwe lijsttrekker een burgemeester overwoog die allesbehalve jong en nieuw was, kwam voor mij dus als een onaangename verrassing. Dit stond haaks op de plannen die ze hadden voorgespiegeld. Ik houd van doen wat je zegt.” Het zou uiteindelijk de druppel zijn die de emmer deed overlopen. Eind juli van dit jaar heeft Mona Keijzer, na 34 jaar lidmaatschap, haar afscheid genomen van het CDA. ‘
‘We koesteren ondernemerschap, maar we benadrukken ook het belang van goede zorg voor het personeel”
Noaberschap
De voormalige staatssecretaris maakte de overstap naar de BoerBurgerBeweging (BBB). Partijleider Caroline van der Plas introduceerde Keijzer trots als de premierskandidaat voor de aanstaande verkiezingen. ,,Caroline benaderde me voor het eerst in april”, herinnert Keijzer zich. ,,Ik heb toen vriendelijk bedankt, aangezien ik nog steeds betrokken was bij het CDA. Maar nadat de situatie daar veranderde, heb ik mijn beslissing heroverwogen na een nieuw gesprek met Caroline.” Wat Keijzer sterk aanspreekt in haar nieuwe partij, is het diepgewortelde noaberschap, oftewel nabuurschap. ,,De nuchterheid die we hier in Edam-Volendam kennen, is ook verankerd in het DNA van de BBB. In Volendam is het bijvoorbeeld gebruikelijk dat wanneer er een dierbare overlijdt, familieleden klaarstaan met huisgemaakte maaltijden. Of als er een kind wordt geboren, nemen familieleden het oudste kind even mee, zodat de ouders kunnen uitrusten. Bij de BBB noemen we dit noaberschap. Het draait om voor elkaar zorgen en elkaars eigenheid respecteren.” ,,De BBB is sociaaleconomisch ingesteld”, vervolgt Keijzer. ,,We koesteren ondernemerschap, maar we benadrukken ook het belang van goede zorg voor het personeel.” Voor de politica is het van essentieel belang om een nieuwe aanpak voor problemen te ontwikkelen. ,,Ik ben van mening dat we te vaak verstrikt raken in de Haagse bureaucratie. Daar draait het niet om het daadwerkelijk aanpakken van de kern van een probleem, maar eerder om de kans dat een potentiële oplossing wordt goedgekeurd door organisaties zoals de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) en het OMT, CPB en PBL. Als die kans als klein wordt ingeschat, wordt een document met een oplossing voor een probleem vaak niet eens voorgelegd. Het is hoog tijd voor een dosis gezonde nuchterheid en pragmatiek in de regering.” ‘‘ Ik wil afrekenen met de minachting die heerst richting gewone mensen met sociaal-conservatieve waarden” Achtergrond Keijzer gelooft dat zij de geschikte persoon is om het kabinet in een nieuwe richting te leiden. ,,Met mijn achtergrond als jurist en bestuurskundige, mijn ervaring in drie Europese raden, en mijn periodes als staatssecretaris en als kamerlid, heb ik aanzienlijke relevante expertise opgebouwd. Ik begrijp hoe de Nederlandse overheid werkt en waar het tekortschiet. Ik weet ook dat veel Nederlandse bedrijven geld verdienen en werk en banen opleveren. Wat mij onderscheidt van veel andere Kamer- en kabinetsleden is dat ik nauw verbonden ben met de bevolking. Ik heb vrienden en familieleden in diverse lagen van de bevolking. Hierdoor zie ik en ervaar ik uit de eerste hand hoe kamerbeslissingen in de praktijk uitwerken.” Keijzer benadrukt de noodzaak van verandering, niet alleen op politiek gebied, maar ook op moreel vlak. ,,Ik wil afrekenen met de minachting die heerst richting mensen met sociaal-conservatieve waarden”, zegt ze strijdvaardig. ,,In Den Haag wordt vaak neergekeken op mensen die waarde hechten aan het zorgen voor hun gezin, het koesteren van hun gemeenschap en het genieten van populaire cultuur, zoals De Toppers of Jan Smit. Mensen die ik mijn vrienden mag noemen, mensen met een vergelijkbare achtergrond als de mijne verdienen het geld in dit land. Daar mag men wel wat zuiniger op zijn.”
‘‘De links-progressieve media hebben de neiging om Volendam op een bepaalde manier te presenteren, maar in mijn ervaring heeft de Nederlandse burger niets dan waardering voor ons”
Verkiezingsprogramma
Het verkiezingsprogramma van BBB is inmiddels gepubliceerd. ,,Ons programma is geen verzameling van ideologische dromen, maar eerder een praktisch overzicht van uitdagingen waarmee ons land wordt geconfronteerd, samen met haalbare oplossingen. We bieden realistische en evenwichtige antwoorden op de problemen die momenteel spelen, en dat nuchtere en logische perspectief is voor mij een verademing in de politiek”, zegt ze. Het verkiezingsprogramma van BBB breekt met het heersende bureaucratie en regelgevingsgerichte beleid. ,,Gedurende mijn politieke carrière heb ik gezien hoe de meerderheid in de politiek vindt dat de overheid zich mag bemoeien met hoe we ons leven moeten leiden, en dat het prima is dat de elite in Nederland normen oplegt aan de bevolking. De stem van de gewone Nederlander lijkt niet meer te tellen. Dat is een verontrustende gedachte en dat moet dringend veranderen.” De neerbuigendheid die volgens Keijzer in de politiek en bestuurlijke bovenlaag heerst ten opzichte van mensen met sociaal-conservatieve waarden, dorpelingen, liefhebbers van het Hollandse lied, is Volendammers niet vreemd. Met regelmaat wordt het vissersdorp en haar bevolking in de landelijke media geframed. De Volendamse politica maakt zich echter geen zorgen over het stigma dat aan haar afkomst kleeft. ,,We zijn een dorp met 23.000 inwoners, we voetballen mee in de Eredivisie, hebben een van de hoogste percentages actuarissen van het land, als we gaan zingen komen we in alle hitlijsten en de successen op ondernemersgebied zijn onnavolgbaar”, somt Keijzer op. ,,De links-progressieve media hebben de neiging om Volendam op een bepaalde manier te presenteren, maar in mijn ervaring heeft de Nederlandse burger niets dan waardering voor ons. En als het aan mij ligt zal dat in de Tweede Kamer straks niet anders zijn.” De vrouw van het volk sluit af met haar credo: ,,Wees wijzer, kies Keijzer!”
Laden ...