Luc van den Hogen komt met duurzame oplossing voor brandblussers in Chinook helikopters
n
Chinook helikopter-engineer bij de luchtmacht
Toen kapitein Luc van den Hogen in 2016 – na jaren van militaire training en de opleiding Militaire Systemen en Technologie (MS&T) – als Chinook helikopter-engineer voor de luchtmacht ging werken, was hij eigenlijk nog niet zo bezig met het milieu. Inmiddels is hem echter duidelijk dat de uitdagingen rondom klimaatverandering op dit moment overal en voor iedereen, dus óók binnen de luchtmacht, een grote rol spelen.
Door Leonie Veerman
[ads id=66]
In zijn dagelijks werk houdt Luc (30) zich bijvoorbeeld samen met zijn collega’s bezig met het innoveren van de ‘Bambi Buckets’: de grote waterzakken die de Chinook helikopters gebruiken om grote natuurbranden mee te blussen. ,,Vanwege de stijgende temperaturen komen grootschalige en verwoestende branden de afgelopen jaren helaas steeds vaker voor. Op onze afdeling merken we dat dit een steeds groter onderdeel wordt binnen ons werk.”
Maar Luc werkt niet alleen aan de bestrijding van de gevolgen van klimaatverandering. In zijn werk houdt hij zich ook veel bezig met verduurzaming en het verminderen van de footprint van de Chinook helikopters waar hij verantwoordelijk voor is. Onlangs kreeg Luc de opdracht om een nieuwe oplossing te vinden voor de brandblussers in de helikopters, die niet meer aan de nieuwe veiligheidsvoorschriften voldoen. Een lastige opdracht, omdat er in de toestellen nauwelijks ruimte is, en dit werd ook nog eens extra gecompliceerd gemaakt door een strenge nieuwe milieu-eis. Het was toen hij thuis rustig aan de koffie zat toen Luc opeens een ingeving kreeg, en vervolgens een innovatieve oplossing vond in de vorm van nieuwe brandblussers met meer bluscapaciteit en een milieuvriendelijker blusmiddel. Luc: ,,Een mooi bewijs dat efficiënte bedrijfsvoering en duurzaamheid hand in hand kunnen gaan. Met trots kan ik zeggen dat de eerste nieuwe brandblussers inmiddels geplaatst zijn en dat deze nieuwe oplossing nu ook met onze collega’s van andere afdelingen, en zelfs onze internationale partners gedeeld wordt.”
Vlieger
Luc is dol op zijn werk, al was het aanvankelijk altijd zijn droom geweest om vlieger te worden. ,,Vanaf mijn dertiende werd dat echt mijn missie. Op het Don Bosco College volgde ik daarom HAVO met de richting Natuur en Techniek en Natuur en Gezondheid. Samen met mijn moeder ging ik alle open dagen af van de luchtmacht.” Voor de opleiding tot vlieger gelden echter strenge toelatingseisen. ,,Ik moest een serie van testen doorlopen op het gebied van ruimtelijk inzicht, reactievermogen en zelfs een psychologische test. Ik kwam door alle rondes, maar bij een simulatortest viel ik helaas af.”
,,Dat was balen natuurlijk, maar nog diezelfde dag nog heb ik mezelf erbij neergelegd, en besloot ik om ook nog VWO te gaan doen”, vertelt Luc. ,,Toen ik dat diploma eenmaal op zak had heb ik de toelatingstest voor de opleiding tot vlieger nog een keer mogen doen. Dat is uniek, want normaal gesproken krijg je die kans maar één keer. Helaas zakte ik ook nu weer op het simulator onderdeel. Hoewel de teleurstelling groot was, wist Luc deze ook toen weer snel te verwerken. ,,Uiteindelijk dacht ik bij mezelf, ‘hey, die kisten moeten ook gemaakt worden’. Ik ben toen de technische kant opgegaan, zodat ik me vanaf de grond alsnog met de systemen van de luchtmacht bezig kon houden.”
Luc begon aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda. ,,Daar wordt je mentaal en fysiek gevormd als militair. Na die basisopleiding vindt er een splitsing plaats. Infanteristen en mariniers vervolgen hun eigen training en de specialisten beginnen allemaal aan verschillende vakopleidingen. In mijn geval was dat de opleiding Militaire Systemen en Technologie (MS&T) in Den Helder. Een pittige technische opleiding die vergelijkbaar is met de opleiding Lucht en Ruimtevaarttechnologie van de TU Delft.” Met een specialisatie in de luchtvaartsystemen ‘Rotary Wing Aircraft’ werd Luc na het afronden van deze studie door defensie als luitenant bij de DMO (Defensie Materieel Organisatie) op de vakafdeling van de Chinook helikopters geplaatst. Inmiddels is hij daar gepromoveerd tot kapitein, en verantwoordelijk voor zwaardere projecten.
,,Chinook helikopters zijn grote transporthelikopters die wereldwijd bekend staan als multifunctionele militaire werkpaarden”, legt Luc uit. ,,Ze worden bijvoorbeeld ingezet om troepen te vervoeren bij geheime missies, maar ook voor vervoer van gewonden, brandbestrijding en humanitaire ondersteuning. Bijvoorbeeld door eten en drinken te brengen naar rampgebieden, zoals laatst bijvoorbeeld nog tijdens de overstromingen in delen van Nederland, België, Duitsland, Luxemburg, Frankrijk en Oostenrijk. Ook dat was een zorgelijke noodsituatie die tot stand kwam door de gevolgen van klimaatverandering.”
‘Eén kilogram Halon
heeft dezelfde impact
op het klimaat als
een rit van 15000
kilometer in een
gemiddelde personenauto
op benzine’
Sinds Luc werkzaam is als ingenieur voor de luchtmacht, houdt het klimaat hem steeds meer bezig. Het moment waarop hij zich echt in de klimaatproblematiek begon te verdiepen, was toen hij een tijdje terug de opdracht kreeg om de Chinook helikopters van nieuwe brandblussers te voorzien. ,,Hoofdreden voor de nieuwe brandblussers was een nieuwe veiligheidseis, die stelt dat de capaciteit van de blussers flink hoger dient te zijn. En dat terwijl er in het interieur van de chinook helikopters nauwelijks ruimte voor grotere brandblussers was. Tot slot had ik ook te maken met een strenge nieuwe milieu-eis die de draagbare Halon brandblussers in de Chinook helikopters per eind 2025 verbiedt. In eerste instantie vond ik deze extra belemmering nogal irritant. Maar toen ik me verder verdiepte in deze materie, begon ik me bewust te worden van de ernst van de situatie.”
Luc legt uit dat alle Chinook helikopters tot nu toe voorzien waren van draagbare Halon brandblussers. ,,Halon is een chemische substantie die enorm schadelijk is, zowel voor de ozonlaag, als voor het klimaat. Eén kilogram Halon heeft namelijk dezelfde impact op het klimaat als een rit van 15000 kilometer in een gemiddelde personenauto op benzine. Als je daarbij stilstaat snap je natuurlijk dat dit vandaag de dag echt niet meer kan.”
,,Het vinden van een vervangend blussysteem was echter nog niet zo eenvoudig”, vervolgt Luc. ,,In een gebouw werkt een schuim- of waterblusser natuurlijk prima, maar in de lucht zijn grote of zware blussystemen uiteraard niet wenselijk, zelfs als het zou passen, moet een persoon de blusser met één hand moeten kunnen bedienen, omdat de andere hand nodig is om stabiel te blijven in het toestel. Bovendien zijn de helikopters ook inzetbaar in Arctisch gebied, waar je niets aan een bevroren waterblusser hebt. Ik moest dus op zoek naar een andere oplossing.”
Speurwerk
Al snel besefte Luc dat hij voor een ongelofelijk lastige uitdaging stond. ,,Na het nodige denk- en speurwerk ben ik eens gaan kijken welke brandblussystemen de US Army gebruikt. Het nieuwe HFC 227 EA systeem dat ze daar hanteerden, voldeed aan de milieu-eis, maar omdat de Europese veiligheidseisen meer bluscapaciteit oplegden kunnen we dit systeem hier niet gebruiken.”
Het voelde voor Luc alsof hij zocht naar een speld in een hooiberg. ,,Maar ik probeerde de moed erin te houden en steeds verder te zoeken naar mogelijke oplossingen.”
En zo schoot hem opeens het idee te binnen om eens bij vliegtuigfabrikanten in Europa te gaan kijken. ,,Die hebben natuurlijk te maken met dezelfde veiligheidseisen”, zegt Luc. ,,En ik had mazzel, want de vliegtuigfabrikant Airbus bleek inmiddels te zijn overgestapt naar een nieuw revolutionair blusmiddel: Halotron BrX. Waar een normaal blusmiddel vaak koelt of de zuurstof bij een brand wegneemt, schakelt Halotron BrX de chemische reactie van het vuur op atoomniveau uit.” Luc benadrukt hoe uniek dit is. ,,De chemici die dit blusmiddel ontwikkelden, hebben daarvoor een compleet nieuw molecuul gebouwd. En het mooiste is misschien nog dat er met deze chemische reactie geen schadelijke stoffen voor de ozonlaag en het klimaat vrijkomen en je met een kleine hoeveelheid al een enorme bluscapaciteit hebt.”
Voor Luc was de puzzel daarmee echter nog niet opgelost. ,,Ik bestelde meteen een paar Halotron BrX brandblussers, om te kijken of ze wel in de Chinook helikopters zouden passen. In het interieur van deze helikopters lopen namelijk een aantal leidingen direct naast en boven de plek waar de brandblusser zich bevindt. En wat bleek, de Halotron brandblusser paste precies, sterker nog, hij paste zelfs op de bestaande beugels van de huidige brandblussers. Daar hebben we echt heel veel mazzel gehad.”
‘Opeens gingen
er allemaal deuren
voor mij open en
inmiddels lopen we
als Nederland voorop’
Toch liep Luc in eerste instantie nog tegen de nodige weerstand aan. ,,Het heeft me flink wat tijd en energie gekost om al mijn collega’s uit te leggen waarom we voor dit nieuwe blussysteem moesten gaan. Ze waren aanvankelijk kritisch, maar toen we na tal van gesprekken en presentaties een live blustest uitvoerden waren zij toch overtuigd. Opeens gingen er toen allemaal deuren voor mij open, en inmiddels hangen de nieuwe Halotron brandblussers al in een groot deel van de Chinook helikopters. En daarmee lopen we als Nederland opeens voorop, op het gebied van de Europese milieu-eisen.’
Waar Defensie normaal gesproken erg sterk is in het afschermen van informatie, geeft Luc aan dat, als het op duurzame innovaties aankomt, het de doelstelling is om alle kennis zo veel mogelijk te delen. ,,Wat betreft de nieuwe brandblussers ben ik nu ook een verkenning aan het maken van hoe ik deze informatie zoveel mogelijk kan delen. Niet alleen met andere afdelingen, maar ook met andere landen.”
Terwijl in Glasgow onderhandeld werd op de wereldwijde klimaattop, maakt Luc zich hard voor een rigoureuze aanpak om klimaatverandering tegen te gaan. ,,Het is inmiddels duidelijk dat we op deze manier niet verder kunnen gaan, en de tijd van praten is echt voorbij. Des te sneller we de transitie maken naar een echt duurzame wereld, des te sterker we uit deze crisis kunnen komen. Ik geloof echt dat de politiek nu moed en daadkracht moet tonen om adequate wetgeving te ontwikkelen en daar voldoende (financiële) middelen voor vrij te maken.”
Luc heeft er alle vertrouwen in dat de mensheid nog in staat is om een klimaatramp af te wenden. ,,Ik zie veel mensen om me heen die moedeloos zijn, maar met wanhoop kom je natuurlijk niet verder. Ik richt me liever op oplossingen, en geloof echt dat als we het samen doen, er meer mogelijk is dan we op dit moment denken. Als ik terugkijk naar mijn project rondom de vervanging van de brandblussers is dat de grootste les die ik geleerd heb: Al lijkt de situatie nog zo lastig, blijf doorgaan, blijf positief en zoek samenwerkingen op. Ik hoop oprecht dat die methode ook zal slagen als het om de wereldwijde klimaatproblematiek gaat.”
