Kevin Mooijer Algemeen | 27-12-2022 | 5 min. leestijd

Het bruine café maakt ruimte voor stijlvol, multidisciplinair vlaggenschip

50 jaar ’t Gat van Nederland

,,Ik was veertien jaar toen ik kermisgeld ging halen bij mijn moeder die achter de bar stond in ’t Gat”, herinnert uitbater Niels Veerman. ,,Ze pakte me bij de oren en zei: ‘Ga eerst maar even lege glazen van de tafels halen, daarna hebben we het weer over geld.’ De resterende drie kermisdagen heb ik in ’t Gat van Nederland gewerkt. En ik ben nooit meer weggegaan.” Op 22 december viert het bekendste café van Nederland haar vijftigjarig bestaan. Niels blikt terug op een halve eeuw feest, humor, gezelligheid én het keerpunt in het lokale uitgaanspatroon: ,,Je kunt niet meer draaien op een pilsje en een balletje gak.”

Door: Kevin Mooijer

Van oudsher begon het uitgaansleven in Volendam bij ’t Gat van Nederland. In ‘t Gat boven om precies te zijn. Na wat jaartjes ervaring opdoen in het donkere barretje – tegenwoordig omgetoverd tot de fraaie Secret Bar – hadden de jongste feestvierders eindelijk genoeg moed opgebouwd om hun kop een verdieping lager eens om de hoek te steken. En hadden ze dat eenmaal gedaan, dan was de kans groot dat ze daar zouden blijven plakken, dat ’t Gat hun stamcafé werd. Maar tijden veranderen. ,,Het uitgaanspatroon heeft met de jaren een andere wending gekregen”, zegt Niels. ,,Waar je vroeger in ’t Gat op zaterdag een staanplek had als je later dan zes uur was, hecht de huidige uitgaansgeneratie meer waarde aan kwalitatief hoogwaardig aanbod. Je komt niet meer weg met een menu dat bestaat uit knakworsten, gehaktballen en een keer een tosti. Het huidige aanbod moet gericht zijn op speciaalbieren, goede wijnen en cocktails en restaurantwaardige hapjes. Ze willen meer genieten. Rustig zitten, bijpraten, lekkere hapjes en drankjes en de muziek op een volume waarbij je elkaar nog kunt verstaan.”

‘Ambities? De zondag nieuw leven inblazen…’

Hoewel de jeugd meer uitgaat dan voorheen, is de behoefte langzaam maar zeker omgeslagen. Niels lacht: ,,Vroeger waren de bladen met shotjes niet aan te slepen. Tegenwoordig schuiven vrienden- en vriendinnengroepen liever aan voor een high beer of wine in plaats van elkaar dom aan te zitten kijken en te zuipen. Dat neemt niet weg dat we op feestdagen met zijn allen even terug in de tijd gaan. Als we wat te vieren hebben gaat de muziek weer op honderd, komen de sterke verhalen op tafel en lachen, dansen, drinken we tot we erbij neervallen. We blijven toch Volendammers.”

Toonbeeld
Twee jaar terug ondergingen ’t Gat en ‘t Havengat een intensieve verbouwing. Het resultaat? Een adembenemende kroeg in oud-Engelse pub-sferen. Glas-in-lood ramen, ruim een eeuw oude bars uit Glasgow, houten plafonds in visgraatpatroon, bakstenenmuren en om het af te toppen: nostalgische zwart-witfoto’s van het vroegere straatbeeld én wereldberoemde gasten.

‘Bruine cafés behoren tot een uitstervend ras’

’T Gat van Nederland is het toonbeeld van hoe een gezellig café zou moeten zijn. ,,We proberen altijd vooruitstrevend te zijn”, zegt Niels. ,,Bruine cafés behoren nu eenmaal tot een uitstervend ras. Dat is de realiteit, of we het leuk vinden of niet. Met die achterliggende gedachte en het idee om in te spelen op het nieuwe uitgaanspatroon hebben we zowel ’t Gat als ’t Havengat compleet gerenoveerd. Onlangs ben ik nog in Dublin geweest om inspiratie op te doen. Zo ben ik altijd te werk gegaan. Dankzij die methode en de ervaring die ik gaandeweg heb opgedaan, heb ik mijn horecazaken in de huidige stijl kunnen ontwerpen. Met de nieuwe indeling en uitstraling zijn we klaar om de nieuwe koers te varen.”

Benzinetanks
In 1972 stichtten Bep Veerman ‘Dekker’ en Jan Veerman ’t Gat van Nederland in een oude graansilo. Later werden daar de aangrenzende fietsenwinkel en een tankstation voor brommers bij getrokken (foto’s rechts). ,,Tijdens een verbouwing kwamen we twee ingemetselde benzinetanks tegen. Toen kon dat allemaal nog”, lacht Niels. In 1998 namen Niels en Peter Nanninga de horecazaak over. Twee jaar later kwam ’t Havengat erbij en weer drie jaar later nam Peter afscheid. In 2014 werd Kees Jonk mede-eigenaar van ’t Gat van Nederland en in 2019 nam Kees afscheid om Baltus over te nemen.

‘Ingemetselde benzinetanks. Vroeger kon dat nog’

,,Sindsdien heb ik kundige assistentie van bedrijfsleiders en managementteams. Alex Bootsman, Carin Buijs, Jan Schilder ‘Kakes’ en mijn dochter – om er maar een paar te noemen – maar ook Aaf Bergen die bijna vijftig jaar de huishoudelijke dienst verzorgd, zijn onmisbaar voor mij geweest. Inmiddels heeft het huidige team het zo goed op de rit dat ik een stapje terug kan doen. Dat biedt mij weer de ruimte om me op andere projecten te richten.”

Zondag
Vanwege de al volle feestagenda in december worden de jubileumfestiviteiten een maandje opgeschoven. ,,Het derde weekend in januari gaan is het drie dagen lang groot feest in ’t Gat van Nederland. Op vrijdag starten we met een programma voor genodigden en relaties, daarna zijn de vaste gasten van harte welkom om hun vaste plekje in te nemen. Op zaterdag is iedereen van harte welkom om feest te komen vieren onder leiding van een landelijke artiest. En op zondag is het de beurt aan vrienden, kennissen en familie.” Ondanks al vijftig jaar succes barst Niels nog altijd van de nieuwe ideeën.

,,Ik zou het geweldig vinden om de zondag nieuw leven in te blazen. Vroeger was dat dé uitgaansdag. Zondag was steevast de mooiste dag van de week. Daarom gaat ’t Gat met ingang van 2023 passende invulling geven aan de zondagmiddag. Livemuziek, goede happen en dranken en weer bijtijds richting huis. Precies zoals het uitgaanspubliek het anno 2023 wil.”

Hommage

‘In ’t Gat van Nederland rollen je zorgen bij de voordeur van het Draaipad af. In ’t Gat van Nederland dansen de biertjes op de bar, het leven is geen straf. Ja, ’t Gat van Nederland, daar kun je vaak een feessie bouwen. Heel de wereld op z’n kant, in ’t Gat van Nederland.’ Aldus de mannen van Stampvast dertig jaar terug. Een eerbetoon aan het geliefde Gat. Maar ook het nieuwe Gat verdient een eigen lied. Dit keer misschien geen hoempapafeestkraker, maar een sfeervol, illuster lied op de kenmerkende Volendammer klanken van accordeon, mandoline en akoestische gitaren. Een hommage aan ’t hervormde Gat van Nederland.