De redactie Algemeen | 16-10-2022 | 3 min. leestijd

Jan Krun over fantasie, ‘droedels’, perfectionisme en serieuze studie

Een van de ‘oudgedienden’ bij Kunst Kijken is Jan Schilder van de Krun die al jaren zijn fantasietaferelen tentoonstelt. In onderstaand interview neemt Frank Bond de lezer mee in het verhaal van Jan. Hoe hij door fantasie, ‘droedels’, perfectionisme en serieuze studie komt tot zijn onnavolgbare werk.

Door: Frank Bond

Ik zat in groep 6 toen ik meester Jan Schilder (Krun) een van de meest prachtige tekeningen die ik ooit had gezien, van het bord zag vegen en dat zonder met zijn ogen te knipperen. Iets dat mij bijzonder verbaasde! Jaren later zit ik tegenover diezelfde meester Jan, die behalve zijn bijzondere tekentalent ook een geweldig verteltalent heeft, om antwoorden te krijgen op mijn vragen en wellicht een verklaring te krijgen voor zijn resolute uitveegactie.
De verklaring ligt al snel op tafel. Jan Schilder is een ware perfectionist en zeer kritisch op zijn werk. Het overgrote deel wordt óf zo uitgeveegd óf simpelweg weggestopt om nooit de ogen van het publiek te bereiken. “Leuk, maar niet goed genoeg om te mogen blijven.” Resultaat: Jan Schilders productie komt voor hemzelf neer op gemiddeld 1 schilderij per jaar.
Jan zet fantasievolle taferelen op papier die tot ieders verbeelding spreken. En dat altijd met het nodige perfectionisme: “Een goed werk dient voor mij een algemene sterke indruk te hebben. Het liefst technisch ook goed en in een goede kleurstelling.” Jan creëert nieuwe werkelijkheden, gekke hersenspinsels die niet bestaan. “Wat ik maak, komt in de werkelijkheid niet voor. Elementen ervan natuurlijk wel, maar het gaat om de verrassende combinatie van de bestaande elementen.” De vraag die bij zovelen opkomt wanneer ze de kunst van Jan Schilder zien is ‘waar haalt hij dit in vredesnaam toch allemaal vandaan?’ Jan verklaart: “Het is veelal associëren en combineren. Als het binnenkomt dan zet ik het op papier en vaak is dit dan een weergave van gekke gedachten en hersenkronkels. Maar hier kun je niet echt voor gaan zitten. Het komt vaak op geestelijke nulmomenten. Het begint bij mij met ‘droedels’: krabbelen tijdens een telefoongesprek of een vergadering en als dat leuk is, ga ik dat uitwerken. Het komt eigenlijk nooit aanwaaien.”
Jans verhalen bij de schilderijen komen achteraf en liggen dus niet van tevoren vast. “Elk verhaal dat ik erbij vertel is telkens anders”, verklapt hij glimlachend. Het is duidelijk dat het vertellen van verhalen een onvervalst talent is van Jan Schilder. Hij heeft een liefde voor fantastische verhalen, zijn kunstwerken zijn minutieuze urenwerkjes.
En dan te bedenken dat sommige van deze urenvreters niet goed genoeg worden bevonden. Jan vindt dat hij zich nog steeds ontwikkelt en door de jaren heen beter wordt, daarom wil hij kwaliteit waarborgen.
“Er is nog zoveel te halen. De grote meesters van vroeger vind ik weergaloos interessant. Het niveau dat zij hadden… die oude meesters waren ware tovenaars met olieverf. Ik zou dat ontzettend graag kunnen, maar dat is bijna onhaalbaar tegenwoordig.” Jan volgt nog steeds cursussen om te leren en beter te worden. “Voor het beste resultaat heb je een goede techniek nodig en is het van belang studies te maken van de objecten die je gaat tekenen en schilderen”. Maar Jan werkt het liefst alleen zodat hij veel kan overdenken. Zijn werk is mede hierdoor beter geworden.
“Ik brainstorm meer, neem meer de tijd om het beste eruit te halen. Ik forceer minder dan hiervoor”. Zijn werk is toegankelijk, maar de plaatjes omvatten meer dan op het eerste gezicht lijkt. Er zijn dingen te ontdekken, details die kinderen er vaak meteen uit pikken. Ik belazer de boel altijd een beetje”.
Hopelijk blijft Jan ons ‘belazeren’, want de schilderijen zijn typische eyecatchers die je bijblijven en na een eerste keer bewonderen al in het geheugen staan gegrift. Dat is uniek. Hoe bescheiden Jan Schilder (Krun) ook is, hij is een oude meester in vele opzichten.