Kevin Mooijer Algemeen | 2-9-2022 | 4 min. leestijd

Het verhaal achter het eerste, roemruchte kermisalbum

Kermismuziek ontrafeld; Het geheim van 1997

Het is dit jaar 25 jaar geleden dat de eerste officiële kermis-cd uitgebracht werd. Onder de naam ‘Volendammer Kermis Hit Festival 1997’ kwam het iconische album in de schappen te liggen. 25 jaar na dato en tien jaar na het overlijden van mede-schepper Wim Westendorp, duikt de Nivo-redactie de kermisgeschiedenis in. Nog altijd wordt dat eerste album er steevast bijgehaald als vergelijkingsmateriaal met eigentijdse kermismuziek. Maar waren de liedjes van het ‘Kermis Hit Festival 1997’ daadwerkelijk zóveel beter dan de kermisnummers die de daaropvolgende jaren werden uitgebracht, of speelt het nostalgische gevoel een rol in het antwoord op die vraag?

Het is 1997. Kermis had nog niet geleden onder coronamaatregelen en de aantrekkingskracht naar buiten was nog niet onoverkomelijk. Het was een lokaal volksfeest. In de aanloop naar de kermis had het hele dorp last van kermiskriebels. En dan is het eindelijk zover. Tijdens de bedrijvendag heb je de lokale kermisliedjes al voorbij horen komen, maar dan zit je zaterdag, omringd door al je vrienden, op de dijk. Het bier vloeit, de zon schijnt en de sfeer is legendarisch. De dj schuift die allereerste editie van het Kermis Hit Festival in de cd-speler. Als hij op ‘play’ drukt, schallen de trompetten van het ‘Volendammer volkslied’ keihard uit de speakers. De hele dijk veert op en zingt woord voor woord mee met de ‘Dekkers’. Bij het horen van de laatste noot wil je weer op je kruk gaan zitten, maar dan klinkt het gitaarintro van ‘Hare Krishna’. Net als de rest van de feestvierende menigte, blijf ook jij staan. En dan Stampvast, Kleintjes Pils, Joop Vracht, De Bok, De Blauwe Bus, Klaos Pet en nog veel meer krakers. Zo gaat het tot en met ‘De Blusvereniging’, het achttiende en laatste nummer van het geliefde album.

Vruchtbare samenwerking
,,Volendam was toe aan een georganiseerd kermisalbum”, blikt mede-initiator Jaap Tol ‘de Bok’ terug. ,,De Dekkerband had al ruim voor 1997 hun liedjes uitgebracht op cassettebandjes, Moeders Mooist en Los in ’t Vestos hadden al liedjes uitgebracht. Ikzelf had met Feestband Volendam in 1996 een kermis-EP gemaakt. Kermismuziek bestond dus al wel, het was alleen niet georganiseerd. Her en der werden losse flodders gelanceerd.” Om het album ‘Bimboland’ van Feestband Volendam een vervolg te geven, ging Jaap op zoek naar andere enthousiaste muzikanten. ,,Het leek me leuk om een kermisalbum uit te brengen waar ook andere bandjes op waren te horen. Tijdens die bandjeszoektocht werd ik erop geattendeerd dat Wim Westendorp en Cor Veerman ‘Dekker’ aan een vergelijkbaar project werkten.” Een vruchtbare samenwerking was geboren.

,,Nu we de handen ineen hadden geslagen, beschikten we over twee studio’s”, vervolgt Jaap. ,,Cor maakte handig gebruik van zijn connecties bij platenlabel Red Bullet. Joost den Draaijer was laaiend enthousiast over ons idee. Geld was in een klap geen probleem meer. De platenmaatschappij regelde alles, de deelnemende artiesten moesten alleen de rechten van hun liedjes overschrijven. Het was een oplossing waar iedereen gelukkig van werd. Uiteindelijk lag er een prachtig album met maar liefst achttien unieke kermisnummers. Wat er toen in het dorp gebeurde was onvoorstelbaar…”

‘Je kon een kogel afschieten in de straat’
,,Het was het juiste moment om dat album uit te brengen”, concludeert de ‘Het maakt me toch niks uit’-zanger. ,,Er gebeurde wat in Volendam toen die cd in de schappen kwam te liggen. Mensen waren enthousiast. Er stonden regelrechte hits op het Kermis Hit Festival 1997. Het ‘Volendammer volkslied’ werd twaalf jaar nadat het opgenomen werd opnieuw een mega-hit, heel Volendam lachte zich dood om de komische teksten van Klaos Pet, De Blauwe Bus liet voor het eerst van zich horen, ‘Hare Krishna’ werd zelfs een hit buiten het derde klaphek. Bovendien werkte een groot deel van muzikaal Volendam mee aan het album. De kermismuziek leefde. En dan hebben we het nog niet over de clips gehad. Toen die op televisie kwamen kon je een kogel afschieten in de straten van Volendam. Het hele dorp zat thuis naar de lokale omroep te kijken. De kermismuziek en -clips waren wekenlang hét gespreksonderwerp. We raakten tot op het bot gemotiveerd om de daaropvolgende jaren een waardig vervolg aan het Kermis Hit Festival te geven.”

Volgens Jaap betekent het succes van het eerste Kermis Hit Festival niet per se dat de liedjes van dat album beter waren dan de eigentijdse kermisnummers. ,,De huidige kermismuziek is kwalitatief gezien minstens net zo goed. Alleen de liedjes van nu kunnen bij veel mensen niet tegen de muziek van toen op vanwege de nostalgie waarmee dat gepaard gaat. Men heeft een goed gevoel bij dat eerste album. Alles klopte toen, waardoor mensen de liedjes van 1997 in hun hoofd verheerlijkt hebben. Waar de kermisnummers die nu uitgebracht worden vaak veel kritiek te verduren krijgen, wordt er dus helemaal niet kritisch naar de liedjes uit ’97 geluisterd.” Een groot verschil tussen de kermismuziek van toen en nu schuilt volgens Jaap in de muzikanten achter de schermen. ,,Aan de eerste cd’s werkte voornamelijk professionele muzikanten uit de verschillende feestbands mee. Nu is het vaak een handjevol (hobby)muzikanten dat alle nummers inspeelt. Dat wil niet zeggen dat het nu slechter is, maar je loopt risico dat de mensen die het album maken de klank gaan bepalen.” Het lijkt een onvermijdelijk gevolg van het feit dat bandjes die een kermisnummer willen uitbrengen tot een uitstervend ras behoren. We kunnen alleen maar hopen dat de geschiedenis zich herhaalt en het lokale bandjesleven zich weer gaat mengen in de kermismuziek. Het is hoog tijd dat de beleving en het kermisgevoel van 1997 weer terugkeren in de straten van Volendam.