‘Kan stokje met gerust hart overdragen’
Freek Steur – directeur Springplank – verlaat het onderwijs na 45 jaar
Het is dinsdag, een ‘bevroren ochtend’ in januari, waarop de zon uitbundig schijnt. Tien minuten voor half negen, de bel is nog niet gegaan. Groepjes kinderen verzamelen zich voor de ingang van basisschool de Springplank. Directeur Freek Steur spreekt over de grote veranderingen die op stapel staan. Want in december vorig jaar is de fusie met basisschool de Spinmolen en de Springplank officieel besloten en is de fusieovereenkomst getekend. En: Freek gaat binnenkort met pensioen.
Door: Gina Schilder
Wat laat hij achter? Een fusieschool en vooralsnog een lege directeursstoel. Maar Freek is optimistisch: ,,Een fusie aangaan is ingewikkeld, maar ik ben supertrots op wat we hier samen bij de Springplank hebben neergezet de afgelopen jaren en hoe we in uitstekende samenwerking met de Spinmolen de fusie tot nu toe in goede banen hebben geleid. Ik heb vertrouwen. Ik kan het stokje met een gerust hart overdragen.”
Freek is een ouwe rot in het onderwijs. Als jong broekie in 1978 begonnen op de Blokwhere waar hij een jaar als remedial teacher werkte. Dat plekje verruilde hij voor de functie van groepsleerkracht op de toenmalige Mariaschool, waar hij drie jaar bleef. ,,Na die drie jaar werd de Spinmolen gebouwd. Die begon in een groeiklas-vorm, met twee leerkrachten van de Mariaschool. Ik was de derde die van de Mariaschool ‘verhuisde’ naar de Spinmolen en bleef er acht jaar plakken. Via mijn vrouw, die destijds in het speciaal onderwijs werkte, rolde ik het speciaal onderwijs in, op de St. Vincentiusschool. Erg leuk vond ik het daar, ik hou wel van een uitdaging.”
‘Ik realiseerde mij: ik wil niet tot mijn pensioen voor de klas staan’
“Toch maakte ik na negen jaar de stap terug naar het basisonderwijs op de St. Petrusschool en rond mijn vijftigste realiseerde ik mij: ik wil niet tot mijn pensioen voor de klas staan. Dan moet je stappen ondernemen. Dus volgde ik een opleiding tot schoolleider. Met een diploma op zak verkreeg ik de rol van adjunct-directeur op de Spinmolen onder de vleugels van toenmalig directeur Jan Tol (Dollie). Uiteindelijk, toen Jan een andere richting koos, werd ik er benoemd tot directeur.” De laatste afslag in zijn carrière bracht Freek naar de Springplank waar hij nu zes jaar aan het roer staat. Hij besteedt zijn laatste maanden volop aan het fusietraject.
Waarom fuseren? Steur legt uit: ,,De cijfers laten zien dat er een leerlingenkrimp is. Niet alleen op de Springplank, maar in heel Volendam is het aantal kinderen dat wordt geboren lager dan in voorgaande jaren. Dan moet je niet achteroverleunen en afwachten, maar daar op anticiperen. Dat hebben we gedaan. Natuurlijk is gekeken naar alle basisscholen in Volendam, een fusie tussen de Spinmolen en de Springplank kwam als meest logische naar voren. Daarbij is rekening gehouden met de wens om in elke wijk in Volendam een basisschool te hebben.”
Beide gebouwen blijven voorlopig bestaan, maar de Spinmolenlocatie wordt de hoofdlocatie, deze blijft permanent. De verdeling over beide scholen is op basis van onder- en bovenbouw. Vanaf het nieuwe schooljaar is alle onderbouw op de Spinmolenlocatie gevestigd en krijgen alle bovenbouwklassen les op de Springplank. ,,Telkens wanneer een groep 8 de school verlaat, schaalt de Springplank af. Zo’n afschaalproces duurt ongeveer acht tot tien jaar. Tegen die tijd wordt opnieuw gekeken naar de Springplanklocatie en de mogelijkheden.”
Tussen neus en lippen
Dat je een fusie tussen twee scholen niet even tussen neus en lippen door regelt, benadrukt de directeur meermaals: ,,Het is een complex en langdurig traject. In oktober 2020 vonden al de eerste gesprekken plaats en richtten we een denktank op. Leden van deze groep zijn onder andere MR-en, schooldirecteuren, leerkrachten en ouderraadleden, van zowel de Springplank als de Spinmolen.”
,,Ook vond er ouderraadpleging plaats. We organiseerden een avond voor alle ouders van kinderen van beide scholen. Tijdens deze avond vertelden we over alles wat bij de fusie komt kijken en legden we uit hoe we tot bepaalde besluiten zijn gekomen. Onderwerpen waren bijvoorbeeld huisvesting en lesmethoden. Ter opvolging van de voorlichtingsavond hielden we een kleine enquête onder de ouders. De inbreng hiervan is zorgvuldig geanalyseerd. Deelden veel ouders een specifieke zorg, dan namen we die serieus. Parkeergelegenheid bij de Spinmolen was er daar een van. We onderzochten het ‘probleem’ om vervolgens te zoeken naar realistische oplossingen.”
‘Met die gesprekken leren we leerlingen om respect te hebben voor de mening van anderen, ook voor die van de minderheid’
Gelukkig is er veel overlap tussen beide scholen. ,,Over het algemeen komen de lesmethodes van de Springplank en de Spinmolen redelijk overeen. We volgen bijvoorbeeld hetzelfde principe van de vaste leerlijn waarbij vastgestelde algemene kerndoelen zijn uitgewerkt naar concrete doelen. Die omschrijven wat een kind moet kennen en kunnen.
Hoewel dat misschien traditioneel klinkt, is het, als je kijkt naar de lesstof, verre van dat. Wij werken hier bijvoorbeeld aan 21st Century Skills, ICT en actief democratisch burgerschap. Dat laatste is echt een mooi vak. Het is onderdeel van De Vreedzame School, een burgerschapsprogramma dat we hier voeren.”
De Vreedzame School is een compleet programma voor basisscholen voor sociale competentie en democratisch burgerschap. Het beschouwt de klas en de school als een leefgemeenschap, waarin kinderen zich gehoord en gezien voelen, een stem krijgen, en waarin kinderen leren om samen beslissingen te nemen en conflicten op te lossen. Kinderen voelen zich verantwoordelijk voor elkaar en voor de gemeenschap, en staan open voor de verschillen tussen mensen.
Freek licht verder toe: ,,Bij actief democratisch burgerschap gaan we een gesprek aan met leerlingen uit zowel de onder- als bovenbouw. We behandelen dan best pittige onderwerpen. Je denkt dat kinderen daartoe niet in staat zijn, maar dat zijn ze wel degelijk. Met die gesprekken leren we ze om respect te hebben voor de mening van anderen, ook voor die van de minderheid. We laten elkaar uitpraten zodat een veilige omgeving ontstaat waarbinnen iedereen zich vrij voelt zijn mening te uiten. Echt prachtig om te zien hoe leerlingen zo’n gesprek voeren.”
Op de Spinmolen werken ze nu nog met de burgerschapsmethode KiVa, een Finse anti-pest methode. ,,In goed overleg hebben we besloten om op de fusieschool verder te gaan met de Vreedzame School. Omdat wij daar simpelweg verder in zijn en beschikken over een compleet beleidsplan burgerschap, inclusief behaalde certificaten.”
Ontegenzeggelijk is het onderwijs aan veranderingen onderhevig geweest in de achterliggende decennia. ,,Een groot verschil tussen toen en nu is dat het hedendaagse onderwijs veel meer mensvormend is. We praten nu samen over maatschappelijke issues en leren dat we respect moeten hebben voor de mening van anderen. Een halve eeuw geleden ging het veelal om het leren en de leerinhoud. Ik vind dit een goede ontwikkeling.”
Ouderbetrokkenheid
,,De ouderbetrokkenheid is in de laatste 45 jaar enorm toegenomen. Ik vind dat geen slechte ontwikkeling. Het betekent wel een extra tijdsinvestering voor de leerkracht, maar dit betaalt zich weer uit in een hoger welzijn van leerling en leerkracht en, in het verlengde daarvan, betere resultaten. Het leren begint immers pas als de pedagogische sfeer in de groep goed is.” ,,We leven tegenwoordig in een digitale wereld. Ook in het onderwijs. Ik ben er niet tegen maar je moet het wel weten te doseren. Je moet een leerling niet de hele dag achter een device zetten, a la Snappit. De interactie tussen leerlingen – onderling – en de leerkracht is van essentieel belang.”Uit alles blijkt dat Freek apetrots is op ‘zijn’ school en vooral op het team. ,,Op de Springplank heerst een prettige sfeer, het voelt veilig. En er is rust. Dat is belangrijk, want zonder rust kan er niet worden geleerd.” Open je de toegangsdeur, dan sta je direct in het centrum van de school, de aula. Op die centrale plek starten de leerkrachten hun dag met elkaar, met koffie en een gesprek. ,,We hebben een geweldige club hier. Op vrijdagmiddag drinken we ook altijd nog een bakje koffie of een biertje met elkaar. Iedereen neemt om beurten een hapje mee. Ik vind dat belangrijk. We lachen dan met elkaar, bespreken persoonlijke dingen. Als het met het team goed gaat, dan is de sfeer ook goed. De rest volgt dan vanzelf.”
Zal de verveling straks toeslaan bij Freek als hij van de zomer tomaten oogst in zijn volkstuin? Freek lacht: ,,Ik blijf bezig, dat ben ik gewend. Onderwijs is topsport. Maar ik ga straks wandelen, fietsen en tuinieren. Dat komt wel goed!”
Fotogalerij
Laden ...